വെളുത്ത തൊപ്പിയും കറുത്ത കണ്ണടയും ക്രീം കളർ ഫുൾ സ്ലീവ് ഷർട്ടും തന്റെ പാർട്ടി പതാകയിലെ നിറങ്ങൾ കരയായ മുണ്ടും ധരിച്ച്, കൈയിൽ ഒരു കർച്ചീഫുമായി ആ മഹാപ്രതിഭ ചെന്നൈയിലെ എ.വി.എം. സ്റ്റുഡിയോവിലേക്കു കടന്നു വന്നു. എന്നെ കിടിലം കൊള്ളിച്ചുകൊണ്ട് അദ്ദേഹം കൺമുന്നിലൂടെ കടന്നുപോയി. ആ കാഴ്ച, 30 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് മനസിൽ നിറച്ച ആഹ്ലാദത്തിരകൾ ഇന്നും ഒടുങ്ങിയിട്ടില്ല.

അതെ, എം.ജി.ആർ. എന്ന അതുല്യ നടനെ ഓർക്കുമ്പോഴെല്ലാം ആ അനുഭവം എന്നിൽ അലതല്ലിയെത്താറുണ്ട്. ചെറുപ്പത്തിൽ കണ്ട എം.ജി.ആർ സിനിമകളിലെ തീപ്പൊരി ചിതറുന്ന ആക്ഷൻ രംഗങ്ങളും ആവേശം നിറയ്ക്കുന്ന സംഭാഷണങ്ങളും ദൃശ്യസുരഭിലമായ ഗാനരംഗങ്ങളുമാണ് ആ കാഴ്ച എന്നിൽ നിറച്ചത്. നടിമാരായ അംബിക-രാധ സഹോദരിമാർ ചേർന്ന് നിർമിച്ച്, ഞാൻ നായകനായി അഭിനയിച്ച ‘അയിത്തം’ എന്ന സിനിമയുടെ പൂജയ്ക്കായാണ് അനാരോഗ്യം പോലും വക വയ്ക്കാതെ എം.ജി.ആർ. അന്ന് അവിടെയെത്തിയത്. പൊതുപരിപാടികൾക്കോ സിനിമാസംബന്ധമായ ചടങ്ങുകൾക്കോ അദ്ദേഹം പങ്കെടുക്കുന്ന സമയമായിരുന്നില്ല അത്. അംബികയുടെയും രാധയുടെയും അമ്മ സരസമ്മയുമായുള്ള സ്‌നേഹബന്ധമാകാം ആ ചടങ്ങിന് ഭദ്രദീപം കൊളുത്താൻ എം.ജി.ആറിനെ പ്രേരിപ്പിച്ചത്.

അത്ഭുതാദരങ്ങളോടെ അന്ന് ഞാൻ എം.ജി.ആറിനെ നോക്കിക്കണ്ടു. അത്യാകർഷണീയമായ വേഷവും ആകാരവും. എന്നെ കണ്ടപ്പോൾ പുഞ്ചിരിച്ചുകൊണ്ട് ദേഹത്ത് തട്ടി പതിഞ്ഞ സ്വരത്തിൽ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു, ‘മോഹൻലാലിനെ എനിക്കറിയാം’. സംസാരിക്കാൻ ഏറെ പ്രയാസമുള്ള അവസ്ഥയിലും അദ്ദേഹം എന്നോടു ചോദിച്ചു, ‘എപ്പം കല്യാണം?’ എനിയ്‌ക്കൊന്നും മനസിലായില്ല. സരസമ്മയാണ് പിന്നീട് വിശദീകരിച്ചു തന്നത്. നടൻ എന്നതിലപ്പുറം, ബാലാജിയുടെ മകളെ വിവാഹം കഴിക്കാൻ പോകുന്ന ആൾ എന്ന നിലയിൽ എം.ജി.ആർ. എന്നെ മനസിലാക്കിയിരുന്നു. അതാണ് എപ്പോഴാണ് കല്യാണം എന്നു ചോദിച്ചത്. പിരിയാൻ നേരം തൊഴുകൈകളോടെ ഏവർക്കും ആശംസകൾ നേർന്ന് കടന്നുപോയ ആ സാന്നിധ്യം പകർന്ന അനുഭൂതി ഇന്നും ഞാൻ ഹൃദയത്തിൽ സൂക്ഷിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ആക്ടർ എന്ന നിലയിൽ എന്നെ ഏറെ സ്വാധീനിച്ച ആളാണ് എം.ജി.ആർ. കുട്ടിക്കാലത്ത് തോന്നിയ ആ ഇഷ്ടം ഇന്നും എന്നിലുണ്ട്. ഫൈറ്റും ഡാൻസും പാട്ടുമൊക്കെയായി വളരെ കളർഫുൾ ആയ എന്റർടൈയ്‌നറുകളായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചിത്രങ്ങൾ. ശിവാജി ഗണേശൻ സാറിന്റെ സിനിമകളേക്കാൾ കൂടുതൽ ഞാൻ കണ്ടിട്ടുള്ളത് എം.ജി.ആർ സിനിമകളാണ്. തിരുവനന്തപുരം ശക്തി, ശ്രീകുമാർ തിയേറ്ററുകളിൽ നിന്നും കണ്ട എം.ജി.ആർ ചിത്രങ്ങൾ എന്റെ ബാലമനസിലും തീപ്പൊരി വിതറി. ‘ഉലകം ചുറ്റും വാലിബൻ’, ‘റിക്ഷാക്കാരൻ’, ‘ഒളിവിളക്ക്’, ‘അടിമൈപ്പെൺ’, ‘ഇദയക്കനി’, ‘നാളെ നമതേ’, ‘മധുരൈ മീണ്ട സുന്ദര പാണ്ഡ്യൻ’, ‘നവരത്‌നം’, ‘പട്ടിക്കാട്ടു പൊന്നയ്യ’, ‘നേരും നെരിപ്പും’, ‘തലൈവൻ’, ‘മാട്ടുക്കാര വേലൻ’, ‘നാൻ ആണയിട്ടാൽ’, ‘തൊഴിലാളി’, ‘വേട്ടക്കാരൻ’, ‘വ്യവസായി’ തുടങ്ങി ഒട്ടനവധി എം.ജി.ആർ. ചിത്രങ്ങൾ ആ കാലത്തെ എന്റെ സിനിമാ സ്വപ്‌നങ്ങളെ ചൂടുപിടിപ്പിച്ചു. മാജിക്ക് കാണുന്നതുപോലെ ആസ്വദിക്കാൻ കഴിയുന്നവയായിരുന്നു ആ സിനിമകളെല്ലാം. ഒരിക്കലും മലയാളത്തിൽ കാണാൻ കഴിയാത്ത ആക്ഷൻ സീക്വൻസുകളും ഗാനചിത്രീകരണങ്ങളുമായിരുന്നു എം.ജി.ആർ സിനിമകൾ പകർന്നു നൽകിയത്. കമ്പ് വച്ചുള്ള അടിയും ഉശിരൻ വാൾപ്പയറ്റും തിയറ്ററുകളെ ഇളക്കിമറിച്ച ആ കാലം മനസിലിപ്പോഴും ആവേശം നിറയ്ക്കുന്നുണ്ട്.

എം.ജി.ആർ വളരെ അഡ്വാൻസ്ഡ് ആയിരുന്നുവെന്ന് എനിക്ക് തോന്നിയിട്ടുണ്ട്. പ്രത്യേക ഡ്രസുകളാണ് സിനിമയിൽ അദ്ദേഹം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്. ചുവന്ന പാന്റും പച്ച ഷർട്ടുമൊക്കെ! ഇന്നത് ഫാഷനാണെങ്കിൽ വർഷങ്ങൾക്കുമുമ്പേ അതുപയോഗിച്ച നടനാണ് എം.ജി.ആർ. ഒരു സിനിമയിൽ വെറുതേ പോയി അഭിനയിക്കില്ല അദ്ദേഹം. കഥ കേട്ടശേഷം ആവശ്യമായ മാറ്റങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കും. പാട്ടിലും ഫൈറ്റിലുമെല്ലാം ക്രിയാത്മകമായ ഇടപെടൽ ഉണ്ടാകും. വെള്ളത്തിനടിയിൽ ഗാനരംഗം ചിത്രീകരിക്കുക, ജപ്പാനിലും അമേരിക്കയിലും പോയി ഷൂട്ട് ചെയ്യുക. ഇങ്ങനെ വളരെ അഡ്വാൻസ്ഡ് ആയി ചിന്തിച്ചു അദ്ദേഹം.
ജീവിതത്തിലെ പരുക്കൻ അനുഭവങ്ങളെ സർഗാത്മകമായി മറികടക്കാനുള്ള സമരമായിരുന്നു എംജിആറിന്റെ ജീവിതം.

നെറ്റിത്തടത്തിൽ ഒരു തൂവാലക്കെട്ട്, വേഷം കൈലി മുണ്ടും ബനിയനും. ഒരു ബീഡിപ്പുക കൂടി ഊതിവിട്ടുകൊണ്ട് എനിക്കു മുന്നിൽ പലപ്പോഴും ഈ രൂപത്തിൽ അദ്ദേഹം പ്രത്യക്ഷപ്പെടാറുണ്ട്. ചിലപ്പോൾ ഷൂട്ടിങ് കാണാനെത്തുന്ന ആൾക്കൂട്ടത്തിനിടയിൽ, അല്ലെങ്കിൽ നഗരത്തിലെ ജനപ്രവാഹത്തിൽ, അതുമല്ലെങ്കിൽ കുഗ്രാമങ്ങളിലെ നാട്ടുകവലകളിൽ. അതെ, യാദൃച്ഛികമായി കണ്ടുമുട്ടാറുള്ള ചില നാടൻ മനുഷ്യരിലൂടെ കുതിരവട്ടം പപ്പുവേട്ടന്റെ ഓർമകൾ അവിചാരിതമായി എന്നെ വന്നുപൊതിയാറുണ്ട്. മൺമറഞ്ഞ് വർഷങ്ങൾ പിന്നിട്ടിട്ടും ഏതൊക്കെയോ മനുഷ്യരൂപങ്ങളായി പപ്പുവേട്ടൻ എനിക്കു മുൻപിൽ വരാറുണ്ട്. ആ ചിരിയും ദേഷ്യപ്പെടലുകളും സങ്കടങ്ങളുമെല്ലാം അപ്പോൾ ഓർമയിൽ തളംകെട്ടും. ‘മഞ്ഞിൽവിരിഞ്ഞ പൂക്കളി’ൽ ഞാനഭിനയിക്കുമ്പോൾ പപ്പുവേട്ടൻ മലയാളത്തിലെ ഏറ്റവും തിരക്കുള്ള നടന്മാരിലൊരാളാണ്. അദ്ദേഹമില്ലാത്ത ചിത്രങ്ങൾ തന്നെ വിരളമായിരുന്നു. ‘അങ്ങാടി’ തിയേറ്ററുകളിൽ തകർത്തോടുന്ന കാലം. കുതിരവട്ടം പപ്പു എന്ന നടന്റെ അഭിനയസാധ്യതകൾ ഏറെ ഉപയോഗപ്പെടുത്തിയ ചിത്രങ്ങളിൽ ഒന്നായിരുന്നു അങ്ങാടി. അതിലെ അബു എന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ കഥാപാത്രം ജീവിതത്തിന്റെ നേർപകർപ്പായിരുന്നു. ”പാവാട വേണം മേലാട വേണം പഞ്ചാര പനങ്കിളിക്ക്…” എന്ന അങ്ങാടിയിലെ ഗാനം പപ്പുവേട്ടന്റെ മുഖഭാവങ്ങളോടെയാണ് മനസിലേക്ക് ഓടിയെത്താറുള്ളത്. അത്രമാത്രം അബുവുമായി അദ്ദേഹത്തിലെ നടൻ ഇഴുകിച്ചേർന്നിരുന്നു. മഞ്ഞിൽവിരിഞ്ഞ പൂക്കൾ കഴിഞ്ഞ് രണ്ടുമൂന്നു ചിത്രങ്ങൾക്ക് ശേഷമാണ് ഞാൻ വീണ്ടും പപ്പുവേട്ടനുമായി ഒന്നിക്കുന്നത്. 1981-ലെ ഒരു പകൽവെളിച്ചത്തിൽ കോഴിക്കോട് നഗരം ആദ്യമായി എനിക്ക് ആതിഥ്യമരുളുന്നത് ഗൃഹലക്ഷ്മി പ്രൊക്ഷൻസിനുവേണ്ടി ഐ.വി. ശശി സംവിധാനം ചെയ്ത ‘അഹിംസ’യുടെ ലൊക്കേഷനിലേക്കാണ്. കോഴിക്കോട് നഗരവും തെരുവുകളുമൊക്കെയായിരുന്നു മുഖ്യ ലൊക്കേഷനുകൾ. പുതിയ സൗഹൃദങ്ങളുടെയും പുത്തൻ അനുഭവങ്ങളുടെയും വാതിൽ അഹിംസ എനിക്കു മുൻപിൽ തുറന്നു. അതിനു മുൻപ് അത്രയും വിശാലമായ ഒരു സൗഹൃദവേദിയിലേക്ക് ഞാൻ എത്തിച്ചേർന്നിരുന്നില്ല. കോഴിക്കോടൻ നാടകവേദിയെ പ്രകമ്പനം കൊള്ളിച്ച പരിചയവുമായി സിനിമയിലെത്തിയവരുടെ വലിയ നിര അഹിംസയിലുണ്ടായിരുന്നു. ബാലൻ കെ. നായർ, നെല്ലിക്കോട് ഭാസ്‌കരൻ, കുതിരവട്ടം പപ്പു, കുഞ്ഞാണ്ടി, ഭാസ്‌ക്കരക്കുറുപ്പ്… അങ്ങനെ അങ്ങനെ ഒരുപാട് പ്രതിഭകളുടെ സർഗസാന്നിധ്യത്തിലേക്കാണ് അന്നു ഞാൻ എത്തിപ്പെട്ടത്. പുതുമുഖമെന്ന ഭേദമില്ലാതെ അവർ എന്നെയും ആ കൂട്ടായ്മയിലേക്കു കൂട്ടി. പ്രായഭേദമില്ലാതെ സൗഹൃദം പങ്കിട്ടിരുന്ന ആളായിരുന്നു പപ്പുവേട്ടൻ. അദ്ദേഹം സെറ്റിലുണ്ടെങ്കിൽ ചിരിയുടെ പൂരമായിരിക്കും. അഭ്രപാളിയിലൂടെ മാത്രം അനുഭവിച്ച ആ ചിരി ഞാൻ നേരിൽ അറിയുന്നത് അഹിംസയിൽ അഭിനയിക്കുമ്പോഴാണ്. എനിക്കതിൽ വില്ലൻ വേഷമായിരുന്നു. പപ്പുവേട്ടന് അലക്കുകാരന്റെ വേഷവും. സൗഹൃദത്തിന്റെ വലിയൊരു തണൽമരം കൂടിയാണ് പപ്പുവേട്ടനിലൂടെ എനിക്കു ലഭിച്ചത്. അങ്ങാടിയിലെ പാട്ടുപോലെ അഹിംസയിലും പപ്പുവേട്ടൻ അഭിനയിച്ച സൂപ്പർഹിറ്റ് ഗാനമുണ്ടായിരുന്നു. ”ഞാനൊരു ടോബി… അലക്കുജോലി, ഈ നാട്ടുകാരുടെ വിയർപ്പുമുഴുവൻ…” എന്ന് തുടങ്ങുന്ന ഗാനം ചെറിയകുട്ടികൾക്ക് പോലും അന്ന് കാണാപാഠമായിരുന്നു. കഥാന്ത്യത്തിൽ വില്ലനായ ഞാൻ കൊല്ലപ്പെടുന്നത് പപ്പുവേട്ടന്റെ കൈ കൊണ്ടാണ്. അഹിംസക്കു ശേഷം നിരവധി ചിത്രങ്ങളിൽ ഞങ്ങളൊന്നിച്ചു. സിനിമയിൽ വില്ലനായി തുടങ്ങിയ എന്റെ അഭിനയജീവിതത്തിലെ വളർച്ചയുടെ ഓരോ ഘട്ടവും മൂത്ത ഒരു ജ്യേഷ്ഠസഹോദരന്റെ സ്‌നേഹത്തോടെയാണ് പപ്പുവേട്ടൻ നോക്കി കണ്ടത്. ജീവിതത്തിൽ പല പരുക്കൻ പ്രതലങ്ങളിലൂടെ കടന്നുപോയതിന്റേതാകാം ഒരസാമാന്യ ധൈര്യം പപ്പുവേട്ടനിൽ എപ്പോഴുമുണ്ടായിരുന്നു. അഭിനയിച്ച കഥാപാത്രങ്ങളേക്കാളും സംഭവബഹുലമായിരുന്നു ആ ജീവിതമെന്ന് പലപ്പോഴും തോന്നിയിട്ടുണ്ട്. സിനിമയ്ക്കിടയിലെ സൗഹൃദവേളകളിൽ, കടന്നുപോയ കഠിനജീവിതത്തെക്കുറിച്ച് പലപ്പോഴും അദ്ദേഹം എന്നോട് മനസുതുറന്നിട്ടുണ്ട്. ജനിച്ച് നാൽപ്പതാം നാൾ അച്ഛന്റെ മരണം. പതിനാറാമത്തെ വയസിൽ അമ്മയുടെ വേർപാട്. പിന്നീടുള്ള ജീവിതം അനാഥത്വത്തിന്റെയും ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെയും നടുവിൽ. ആശ്വാസമായത് നാടകാഭിനയം മാത്രം. നാടകത്തിൽ അഭിനയിക്കാൻ ഒരു അവസരത്തിനുവേണ്ടി പല വലിയ നടന്മാരോട് വരെ യാചിക്കേണ്ടി വന്ന അവസ്ഥ. നാടകട്രൂപ്പിൽ കർട്ടൻ വലിക്കാരാനായി തുടങ്ങിയ ആ കലാജീവിതം എന്തുമാത്രം തീക്ഷ്ണതകളിലൂടെയാണെന്ന് കടന്നുപോയതെന്ന് ഊഹിക്കാൻപോലും കഴിയില്ല. ചിലപ്പോഴൊക്കെ പപ്പുവേട്ടൻ പറയും ”ഈ ചിരി കണ്ണീരിന്റെയാണു മോനേ…” അതു തന്നെയായിരുന്നു യാഥാർത്ഥ്യവും. സിനിമയിലായാലും നാടകത്തിലായാലും പ്രേക്ഷകരെ നന്നായി ചിരിപ്പിച്ചവർക്കെല്ലാം പറയാനുണ്ടാകും കണ്ണീരിന്റെ ഒരു ഭൂതകാലം.

കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ വേഗതയിലാണ് അയാള്‍ പ്രേക്ഷക മനസുകളിലേക്കു പടര്‍ന്നു കയറിയത്. ഇന്ത്യന്‍ സിനിമയെ പിടിച്ചുകുലുക്കിയ ചടുലസ്പന്ദനം. അമിതാഭ് ബച്ചന്‍; വെള്ളിത്തിരയുടെ സ്വന്തം’ബിഗ് ബി’. ആ രൂപം സ്ക്രീനില്‍ പ്രത്യക്ഷമാകുന്ന നിമിഷം മുതല്‍ കാഴ്ചക്കാരുടെ ഹൃദയത്തില്‍ ആരവങ്ങള്‍ മുഴങ്ങും. ഓരോ ചലനങ്ങളും ഇടിമുഴക്കം പോലെ തിയേറ്ററുകളെ പ്രകമ്പനം കൊള്ളിക്കും. സംഭാഷണങ്ങള്‍ കസേരകളെ ഇളക്കിമറിക്കും. നാലുദശകങ്ങള്‍ പിന്നിട്ടിട്ടും ആവേശവും ആനന്ദലഹരിയും ഇന്നും പ്രേക്ഷകരില്‍ നിറയ്ക്കാന്‍ ആ സാന്നിധ്യത്തിനു കഴിയുന്നു. കുട്ടിക്കാലം മുതലേ ഹൃദയത്തില്‍ കയറിക്കൂടിയ പേരാണത്. കടലുകാണുന്ന കുട്ടിയുടെ കൗതുകത്തോടെ ബച്ചനെ ഞാന്‍ കണ്ടു. ‘ഷോലെ’, ‘ഷാന്‍’, ‘സംജീര്‍’, ‘കാലാപത്തര്‍’… എല്ലാം തിയേറ്ററില്‍പോയി ആവേശത്തോടെ ആസ്വദിച്ചു. വികാരഭരിതമായ ആ ആരാധന, ബച്ചനെ അടുത്തറിഞ്ഞതോടെ നിറഞ്ഞ സ്നേഹമായി മാറി. ഗഗന സമാനമായ കഥാപാത്രങ്ങളുടെ ഗാംഭീര്യത്തേക്കാളുപരി, സ്നേഹത്തിന്‍റെയും നന്മയുടെയും മനുഷ്യഗോപുരമായാണ് എനിക്ക് അമിതാഭ് ബച്ചന്‍ ഇപ്പോള്‍ അനുഭവപ്പെടുന്നത്. എന്തുമാത്രം സൗഭാഗ്യങ്ങളാണ് സിനിമ എനിക്കായി നീക്കിവച്ചതെന്ന് പലപ്പോഴും ഞാനാലോചിക്കാറുണ്ട്. ആ അനുഭവങ്ങള്‍ പലതും ഞാന്‍ എഴുതിയിട്ടുമുണ്ട്. പ്രേംനസീര്‍, മധു, കൊട്ടാരക്കര, തിക്കുറുശ്ശി, ശിവാജി ഗണേശന്‍, നാഗേശ്വരറാവു, കമല്‍ഹാസന്‍ തുടങ്ങി എത്രയോ മഹാപ്രതിഭകള്‍ക്കൊപ്പം അഭിനയിക്കാനും അവരുടെ സ്നേഹസൗരഭ്യം ആവോളം നുകരാനും എനിക്കായിട്ടുണ്ട്. ഈ പട്ടികയില്‍ ചേര്‍ക്കപ്പെടേണ്ട ഒരു പേരാണ് ബച്ചന്റെയും. കുട്ടിക്കാലം മുതല്‍ അത്ഭുതമായി മനസില്‍ കൊണ്ടുനടന്ന ഒരു മഹാനടനൊപ്പം അഭിനയിക്കാന്‍ കഴിയുക എന്നത് തീര്‍ച്ചയായും മഹാഭാഗ്യം തന്നെയാണ്. സിനിമകളിലൂടെ മാത്രമറിഞ്ഞിരുന്ന ബച്ചനെ ഞാന്‍ ആദ്യം പരിചയപ്പെടുന്നത് ഏഷ്യാനെറ്റിന്റെ ഒരു പ്രോഗ്രാമുമായി ബന്ധപ്പെട്ടാണ്. സിനിമകളിലൂടെ അദ്ദേഹത്തിന് ഞാനും പരിചിതനായിരുന്നു. നേരിട്ടുള്ള പരിചയപ്പെടല്‍ തികച്ചും യാദൃച്ഛികമായിരുന്നു. ഒരപൂര്‍വത കൂടിയുണ്ടായിരുന്നു ആ സമാഗമത്തില്‍. ബച്ചന്‍റെ ആദ്യ സിനിമയായ ‘സാത്ത് ഹിന്ദുസ്ഥാനി’യില്‍ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു വേഷത്തില്‍ അഭിനയിച്ചത് നമ്മുടെ സ്വന്തം മധു സാറായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ആദ്യ ഹിന്ദി സിനിമയുമായിരുന്നു അത്. ബച്ചന്‍ സാറും മധു സാറും തമ്മില്‍ പിന്നീട് അധികം കൂടിക്കാഴ്ചകളൊന്നും ഉണ്ടായിട്ടില്ലത്രേ. മധു സാറിനെക്കുറിച്ച് ഞാന്‍ സൂചിപ്പിച്ചപ്പോള്‍ അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ കണ്ണുകളില്‍ അത്ഭുതം വിടര്‍ന്നു. അദ്ദേഹം ചോദിച്ചു, ‘മധു സാര്‍ ഇപ്പോളെവിടെയുണ്ട് ലാല്‍?’ ‘സാറിനെ ഫോണില്‍ വിളിച്ചു തരാം’ എന്ന് ഞാന്‍ മറുപടി പറഞ്ഞു. മധു സാറിനെ വിളിച്ച് ഫോണ്‍ ഞാന്‍ കൈമാറി. അവര്‍ തമ്മില്‍ ഏറെനേരം സംസാരിച്ചു. നേരില്‍ കണ്ടില്ലെങ്കിലും ശബ്ദത്തിലൂടെ സാധ്യമായ ആ സംഗമം ഒരു കാലഘട്ടത്തിന്‍റെ മടങ്ങിവരവുകൂടിയായി എനിക്ക് അനുഭവപ്പെട്ടു. മധു സാറിനൊപ്പം അഭിനയത്തില്‍ തുടക്കം കുറിക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞതില്‍ ഏറെ സന്തുഷ്ടനായിരുന്നുവെന്ന് ബച്ചന്‍ സാര്‍ എന്നോടു പറഞ്ഞു. ‘സാത്ത് ഹിന്ദുസ്ഥാനി’യില്‍ തുടങ്ങിയ ബച്ചന്‍റെ അഭിനയജീവിതം ഇന്ത്യന്‍ സിനിമയുടെ നെറുകയിലേക്ക് ഉയര്‍ന്നുപോകുന്നത് ഏറെ അഭിമാനത്തോടെയാണ് കണ്ടിരുന്നത് എന്ന് മധു സാറും പില്‍ക്കാലത്ത് എന്നോട് പറയുകയുണ്ടായി. ഒന്നോ രണ്ടോ മണിക്കൂര്‍ മാത്രം നീണ്ട ആ കൂടിക്കാഴ്ചക്കുള്ളില്‍ ഞങ്ങളില്‍ രൂപപ്പെട്ട സൗഹൃദം മുജ്ജന്മ സുകൃതം പോലെ ഹൃദയഹാരിയായിത്തീര്‍ന്നു. രാത്രിയില്‍ വിടപറയവേ ബച്ചന്‍സാര്‍ പറഞ്ഞു, ‘നന്ദി ലാല്‍… വീണ്ടും കാണാം.’ കൂടിക്കാഴ്ചയുടെ ഇടവേള അധികം നീണ്ടില്ല. കാലം ചിലതെല്ലാം മുന്‍കൂട്ടി നിശ്ചയിച്ചിട്ടുണ്ടാകും. അതിലേക്കു നമ്മള്‍ അറിഞ്ഞോ അറിയാതെയോ എത്തിച്ചേരുകയാണ്. രാംഗോപാല്‍ വര്‍മയുടെ ‘ആഗ്’ എന്ന സിനിമയ്ക്കുവേണ്ടി ബച്ചന്‍ സാറും ഞാനും വീണ്ടും സംഗമിച്ചു. ഇന്ത്യന്‍ സിനിമയുടെ ബൈബിള്‍ എന്നു പറയാവുന്ന ‘ഷോലെ’ പുതിയ രൂപത്തില്‍ ‘ആഗ്’ എന്ന പേരില്‍ ചിത്രീകരിക്കാനൊരുങ്ങുകയായിരുന്നു രാംഗോപാല്‍ വര്‍മ. എനിക്ക് ആ മഹാനടനൊപ്പം നടിക്കാനുള്ള അവസരം കൂടിയായി അതുമാറി. ‘ആഗി’ന്‍റെ ഷൂട്ടിങ് വേളയില്‍ ഞങ്ങള്‍ ഏറെ അടുത്തു. എന്‍റെ പല സിനിമകളും കണ്ടിട്ടുള്ള അനുഭവം അദ്ദേഹം പങ്കുവച്ചു. അമിതാഭ് ബച്ചന്‍ എന്ന അഭിനേതാവിന്‍റെ മഹത്വത്തെക്കുറിച്ച് ഏറെ അറിയാന്‍ കഴിഞ്ഞത് ‘ആഗി’ന്‍റെ ചിത്രീകരണകാലത്താണ്. ജോലിയോടുള്ള ആത്മാര്‍ത്ഥമായ സമീപനം അദ്ദേഹത്തില്‍ നിറഞ്ഞു നിന്നിരുന്നു. ഇന്ത്യന്‍ സിനിമയുടെ നെടുംതൂണുകളിലൊരാളാണ് താനെന്ന ഭാവം ഒട്ടുമേയില്ല. ഡയറക്ടര്‍ മുതല്‍ ലൈറ്റ് ബോയ് വരെ എല്ലാവരോടും വിനയത്തോടെ മാത്രം സംസാരിച്ചു. ഓരോ വാക്കുകളും സ്നേഹത്തില്‍ ചാലിച്ച് മാത്രം ഉരുവിടാനാകുന്ന ഘനഗംഭീര ശബ്ദം. സിനിമയ്ക്കപ്പുറവും ഏതു വിഷയത്തെക്കുറിച്ചും സംസാരിക്കുന്നതിനുള്ള പാണ്ഡിത്യവും അദ്ദേഹത്തിനുണ്ട്. ഹിന്ദിയിലെ പ്രശസ്ത കവി ഹരിവംശറായിയുടെ മകന് ഈ സ്വഭാവമഹിമ പാരമ്പര്യമായി ലഭിച്ചതാണെന്ന കാര്യത്തില്‍ സംശയമില്ല. ഭാരതത്തിന്‍റെ മഹത്തായ സംസ്കാരം തന്നെയാണ് ഒരര്‍ത്ഥത്തില്‍ അമിതാഭ് ബച്ചന്‍. ‘ആഗി’ന്‍റെ ചിത്രീകരണവും തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ അനുഭവമായിരുന്നു. ‘ഷോലെ’ പോലെ…

കാലം മധുസാറിനെ എങ്ങനെയായിരിക്കും വായിക്കുക? മലയാള സിനിമയുടെ ഫ്രെയിമുകളിൽ മധുസാർ കടന്നുപോകാത്ത മേഖലകൾ നന്നേ കുറവ്. പക്ഷേ, കാലം അദ്ദേഹത്തിലെ നടനെ വിലയിരുത്തുന്നതു പകർന്നാടിയ കഥാപാത്രങ്ങളുടെ പേരിലായിരിക്കും. തകഴി, ബഷീർ, എം.ടി., പാറപ്പുറത്ത്, എസ്.കെ. പൊറ്റെക്കാട്ട്, തോപ്പിൽ ഭാസി, ഉറൂബ്, കേശവദേവ്, മലയാറ്റൂർ … ലബ്ധപ്രതിഷ്ഠരായ എഴുത്തുകാരുടെ രചനകളിൽ പിറവികൊണ്ട കരുത്തുറ്റ ആൺജീവിതത്തിന് അഭ്രപാളിയിൽ ഭാവംപകരാനുള്ള നിയോഗം ഏറെയും കൈവന്നത് മധുസാറിനായിരുന്നു. അതുകൊണ്ടുതന്നെ സിനിമയുടെ കാലാനുസൃതമായ മാറ്റങ്ങൾക്കിടയിലും സാഹിത്യസൃഷ്ടികളിലെ കഥാപാത്രങ്ങൾക്ക് ഉയിരേകിയ നടനായിട്ടായിരിക്കും അദ്ദേഹത്തിന്റെ എക്കാലത്തെയും കീർത്തി. ചെമ്മീനിലെ പരീക്കുട്ടി, ഭാർഗവീനിലയത്തിലെ സാഹിത്യകാരൻ, ഉമ്മാച്ചുവിലെ മായൻ, ഓളവും തീരത്തിലെ ബാപ്പുട്ടി, നാടൻപ്രേമത്തിലെ ഇക്കോരൻ, വിത്തുകളിലെ ഉണ്ണി, ഏണിപ്പടികളിലെ കേശവപ്പിള്ള, കള്ളിച്ചെല്ലമ്മയിലെ അത്രാം കണ്ണ് … മലയാളത്തിന്റെ സെല്ലുലോയ്ഡിൽ മധുസാർ പകർന്ന ഭാവതീക്ഷ്ണതകൾ സുവർണലിപികളിൽതന്നെയാണ് അടയാളപ്പെടുത്തപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. ഇന്നും ഒരു വിദ്യാർത്ഥിയുടെ മനസോടെ സിനിമയെ പഠിച്ചും അറിഞ്ഞും നടിച്ചും മുന്നേറുന്ന മധുസാറിന് അർഹമായ അംഗീകാരങ്ങൾ നൽകുന്നതിൽ നമ്മൾ എത്ര പിറകോട്ടുപോയെന്ന് ചിന്തിക്കേണ്ടതാണ്. മധുസാറിന്റെ സംഭാവനകളെക്കുറിച്ചൊന്നും ആഴത്തിൽ വിലയിരുത്താനുളള അറിവൊന്നും എനിക്കില്ല. പക്ഷേ, സിനിമയിൽ മുപ്പതുവർഷത്തിലേറെയായി നിൽക്കുന്ന ഒരാളെന്ന നിലയിൽ എനിക്കു തോന്നിയിട്ടുളളത് അർഹതയ്ക്കുളള അംഗീകാരം വേണ്ടപോലെ അദ്ദേഹത്തെ തേടിയെത്തിയിട്ടില്ല എന്നാണ്. പത്മശ്രീ പോലും അദ്ദേഹത്തിനു ലഭിച്ചത് ഈയിടെയാണ്. നടനും നിർമാതാവും സംവിധായകനും തിരക്കഥാകൃത്തും വിതരണക്കാരനും സ്റ്റുഡിയോ ഉടമയുമായി ചലച്ചിത്ര മണ്ഡലത്തിൽ സർവവ്യാപിയായി നിറഞ്ഞിട്ടും അദ്ദേഹത്തിന് പത്മപുരസ്‌കാരം നൽകണമെന്ന തിരിച്ചറിവു നമ്മുടെ അധികാരകേന്ദ്രങ്ങൾക്കുണ്ടായത് എത്ര വൈകിയാണ്? മലയാളത്തിന്റെ സിൽവർസ്‌ക്രീനുകളിൽ മധുസാർ പകർന്ന ഗോൾഡൻ ടച്ചുകൾക്ക് ദാദാസാഹിബ് ഫാൽക്കെ ബഹുമതിക്കപ്പുറം ഒന്നുംതുല്യമാവുകയില്ല. അംഗീകാരങ്ങളുടെ പൊന്നാടകൾക്കൊണ്ട് എത്ര മൂടിയാലും അതിന്റെ ധവളിമയിൽ മതിമറന്നുപോകില്ല മധു എന്ന മലയാളത്തിന്റെ മധുസാർ. മധുസാർ എന്നിലെ സിനിമാസ്വാദകനിലേക്കു മറക്കാനാകാത്ത ദൃശ്യമായി കടന്നുവന്നതെപ്പോഴാണെന്നു കൃത്യമായി ഓർമയില്ല. ഒരു പക്ഷേ, ചെമ്മീനിലെ പരീക്കുട്ടിയുടെ വേഷത്തിലായിരിക്കാം. അച്ഛനും അമ്മയ്ക്കും ജ്യേഷ്ഠനുമൊപ്പം ചെമ്മീൻകണ്ട കാലത്തിന്റെ നേരിയ ഓർമകൾ ഇന്നും മനസിലുണ്ട്. പിന്നീട്, കോളേജ് പഠനകാലംവരെ കണ്ടുതീർത്ത മധുസാറിന്റെ ഒട്ടേറെ ചിത്രങ്ങൾ. അതിലേറെയും മനസിലിന്നും ക്ലാവുപിടിക്കാതെ തെളിഞ്ഞുനിൽക്കുന്നത് മധു എന്ന നടൻ മജ്ജയും മാംസവുമേകിയത് മലയാള സാഹിത്യത്തിലെ അനശ്വര കഥാപാത്രങ്ങൾക്കായിരുന്നു എന്നതിനാൽക്കൂടിയാണ്. ഒരു ജീവിതത്തിൽ പല ജീവിതങ്ങൾ ആടിത്തീർക്കുക എന്ന അഭിനേതാവിന്റെ കർമത്തിനപ്പുറം, ആ വേഷങ്ങൾ ഏതെന്നുകൂടി ഓർക്കുമ്പോഴാണ് മധുസാറിന്റെ പ്രശസ്തിയുടെ ശക്തിസ്രോതസ് കാണാനാകുന്നത്. സിനിമയുടെ ചതുരവടിവുകൾക്കുളളിലൊതുക്കാൻ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ട കഥാപാത്രങ്ങളായിരുന്നില്ല അവ. മലയാളിയുടെ വായനാമണ്ഡലത്തിൽ ആഴത്തിൽ വേരൂന്നിയ ജീവിതങ്ങളായിരുന്നു അവയിലേറെയും. മലയാളസാഹിത്യത്തിലെ മഹാരഥന്മാരുടെ തൂലികയിൽ പിറവികൊണ്ട കഥാപുരുഷന്മാർക്ക് അഭ്രപാളിയിൽ ജീവനേകാനുളള നിയോഗം മധുസാറിൽ വന്നുചേരുകയായിരുന്നു എന്നു തോന്നും. ചെമ്മീനും ഭാർഗവീനിലയവും ഉമ്മാച്ചുവും ഏണിപ്പടികളും ഓളവും തീരവും പ്രിയയും നാടൻപ്രേമവും വിത്തുകളും കാലത്തെ അതിജീവിക്കുന്നുവെങ്കിൽ അതിലെ കഥാപാത്രങ്ങൾക്ക് ഉയിരേകിയ മധുസാർ ഏതുതലമുറയുടെ മനസിൽനിന്നാണു മാഞ്ഞുപോകുക? ഒരുപക്ഷേ, ലോകസിനിമയിൽ സാഹിത്യകഥാപാത്രങ്ങളെ ഇത്രയേറെ അവതരിപ്പിക്കാൻ കഴിഞ്ഞ മറ്റൊരുനടൻ നമുക്കില്ല. മലയാള നോവൽ സാഹിത്യത്തിന്റെ നൂറാം പിറന്നാൾ വേളയിൽ ഞാനവതരിപ്പിച്ച കഥയാട്ടം എന്ന പരിപാടിയിൽ ‘നാടൻ പ്രേമ’ത്തിലെ ഇക്കോരന്റെയും ‘ഉമ്മാച്ചു’വിലെ മായന്റെയും വേഷങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. സിനിമയിൽ ഇക്കോരനിലൂടെയും മായനിലൂടെയും മധുസാർ സൃഷ്ടിച്ച അനുഭൂതിയെ അരങ്ങിലേക്കു പകർത്താനുള്ള ഭാഗ്യം എനിക്കുണ്ടായത് ഒരു നിയോഗമായിത്തന്നെ ഞാൻ കാണുന്നു.

എം.ടി സാറുമായുള്ള പരിചയം സിനിമ തന്ന സൗഭാഗ്യങ്ങളിലൊന്നാണ്. സാറിനെ എന്നാണു പരിചയപ്പെട്ടതെന്ന് ഓർമയില്ല. എന്നോ, എവിടെ വച്ചോ സംഭവിച്ച ഒരു ഭാഗ്യം. എഴുത്തുകാരനും നടനും എന്നതിനപ്പുറത്തേക്കു ഞങ്ങളുടെ സൗഹൃദം വളർന്നിട്ടില്ലെങ്കിലും സുകൃതമായി ഞാൻ അതിനെ നെഞ്ചേറ്റുന്നു. ഗുരുത്വത്തിന്റെ വലിയൊരു നദിയായി എന്നിൽ നിറഞ്ഞു നിൽക്കുന്നു. എന്റെ 38 വർഷത്തെ അഭിനയജീവിതത്തിൽ എം.ടി സാർ എഴുതിയ വിസ്മയകരമായ കുറേ തിരക്കഥകളിൽ അഭിനയിക്കാൻ എനിക്കു സാധിച്ചു. ഒറ്റ ഓർമയിൽ മാത്രം എത്രയെത്ര ചിത്രങ്ങൾ! എന്തെന്ത് അനുഭവങ്ങൾ! അവയെല്ലാം അഭിനയജീവിതത്തിലെ അഭിമാനനിമിഷങ്ങളാണ്. ആൾക്കൂട്ടത്തിൽ തനിയെ, അടിയൊഴുക്കുകൾ, ഉയരങ്ങളിൽ, രംഗം, അനുബന്ധം, ഇടനിലങ്ങൾ, പഞ്ചാഗ്നി, അമൃതം ഗമയഃ, താഴ്‌വാരം, സദയം തുടങ്ങിയ ചിത്രങ്ങളിലെല്ലാം ചെറുതും വലുതുമായ വേഷങ്ങൾ. ഒരു നടനു ലഭിക്കാവുന്ന മഹാഭാഗ്യമായി തന്നെ ഞാനതിനെ കാണുന്നു. തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ സംഭാഷണങ്ങളും സാഹചര്യങ്ങളും സൃഷ്ടിക്കുന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ രചനാവൈഭവത്തിനു ശരീരഭാഷ നൽകാൻ ഏതു നടനും സ്വാഭാവികമായും ആഗ്രഹിച്ചു പോകും. സിനിമയിലെത്തും മുമ്പ് എം.ടി സാറിന്റെ പല കൃതികളും പല ആവർത്തി ഞാൻ വായിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇപ്പോഴും വായിക്കാറുണ്ട്. തിരക്കഥകൾ വായിക്കുന്നതും ആ കഥാപാത്രങ്ങളെ അവതരിപ്പിക്കുന്നതും മനോഹരമായ ദൃശ്യാനുഭവമാണ്. സാറിന്റെ സ്‌ക്രിപ്റ്റിന്റെ മനോഹാരിത, കഥാപാത്രമായി മാറാൻ എളുപ്പം കഴിയും എന്നതാണ്. നടന്റെ മനസും ശരീരവും കഥാപാത്രമായി അതിവേഗം മാറും, പാകപ്പെടും. എത്ര പിരിമുറുക്കമുള്ള രംഗമാണെങ്കിലും അനായാസം അതിനെ അഭിമുഖീകരിക്കാൻ നടനു കഴിയും. സാറിന്റെ കഥാപാത്രങ്ങളെ അവതരിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളവരിൽ ആരുടെയും അനുഭവം മറിച്ചാകില്ലെന്നാണ് എന്റെ വിശ്വാസം. ഞാനവതരിപ്പിച്ച എം.ടി കഥാപാത്രങ്ങളെല്ലാം എനിക്കു പ്രിയപ്പെട്ടതാണ്. ‘ഉയരങ്ങളി’ലെ ആന്റി ഹീറോ ആയ ജയരാജിനെ ഞാൻ ഏറെ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നു. ക്ലൈമാക്‌സിൽ പിടിക്കപ്പെടുമെന്നുറപ്പായപ്പോൾ ‘തോൽക്കാൻ ഞാൻ തയാറല്ലെങ്കിലോ?’ എന്നു പറഞ്ഞ് ഉയരങ്ങളിൽ നിന്നു ചാടി മരിക്കുന്ന ജയരാജൻ ഇന്നും എനിക്കു വിസ്മയമാണ്. പ്രദർശനത്തിനെത്തിയ കാലത്തേക്കാൾ പിൽക്കാലത്താണ് ‘ഉയരങ്ങളിൽ’ ശ്രദ്ധ പിടിച്ചുപറ്റിയത്. ഇന്നാണ് ഇറങ്ങുന്നതെങ്കിൽ ആ സിനിമ ഏറെ കൊണ്ടാടപ്പെടുമായിരുന്നു. ‘ആൾക്കൂട്ടത്തിൽ തനിയെ’യിൽ എന്റെ കഥാപാത്രം രണ്ടോ മൂന്നോ സീനിലേ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നുള്ളൂ. എന്നിട്ടും ഞാനതിനെ ഒരുപാടു സ്‌നേഹിക്കുന്നു. ‘അമൃതം ഗമയഃ’യും ‘സദയ’വും ‘താഴ്‌വാര’വും എന്നിലെ നടന് ഒരുപാടു സന്തോഷവും അസ്വസ്ഥതകളും ഉണ്ടാക്കിയ വേഷങ്ങളാണ്. മലയാള നോവൽ സാഹിത്യം 100 വർഷം പിന്നിട്ടപ്പോൾ തെരഞ്ഞെടുത്ത പത്ത് നോവലുകളിലെ പത്തു കഥാപാത്രങ്ങളെ ‘കഥയാട്ടം’ എന്ന പരിപാടിയിലൂടെ അരങ്ങിൽ പകർന്നാടാനുള്ള ഭാഗ്യം എനിക്കുണ്ടായി. അതിലൊന്ന് ‘രണ്ടാമൂഴ’ത്തിലെ ഭീമനായിരുന്നു. എത്ര തവണ ആ കൃതിയിലൂടെ ഞാൻ കടന്നു പോയിട്ടുണ്ടെന്ന് എനിക്കറിയില്ല. വായിക്കുന്തോറും കഥാപാത്രത്തിലേക്കു നടനെ പിടിച്ചുവലിക്കുന്ന അനുഭവം. അത് അഭ്രപാളിയിലും സാക്ഷാത്ക്കരിക്കുമെന്നു ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു. പല എഴുത്തുകാരും ഷൂട്ടിംഗ് കഴിയുന്നതുവരെ ലൊക്കേഷനിലുണ്ടാകാറുണ്ട്. പക്ഷേ, എം.ടി സാറിന്റെ സാന്നിധ്യം വളരെ കുറവാണ്. ‘അമൃതം ഗമയഃ’യുടെ ഷൂട്ടിംഗ് കോഴിക്കോട്ടു നടക്കുമ്പോൾ എം.ടി എന്ന സംവിധായകന്റെ കരവിരുതിലൂടെ കടന്നുപോകാനുള്ള അവിചാരിതമായ അവസരവും എനിക്കുണ്ടായി. ഹരിഹരൻ സാർ ഇടയ്ക്ക് ഇല്ലാതിരുന്ന സമയം. അദ്ദേഹമാണ് എന്റെ ചില രംഗങ്ങൾ ഷൂട്ട് ചെയ്തത്. അതു മറ്റൊരനുഭവം. ഇത്രയും കാലത്തിനിടയിൽ ഞാൻ എം.ടി സാറിനോട് അഭ്യർത്ഥിച്ച ഒരേയൊരു കാര്യം എന്റെ പ്രിയ സുഹൃത്ത് പ്രിയദർശനുവേണ്ടി ഒരു സ്‌ക്രിപ്റ്റ് എഴുതിക്കൊടുക്കാനാണ്. എന്തുകൊണ്ടോ, പല കാരണങ്ങളാലും അതു നടക്കാതെ പോയി.

തടിച്ചുരുണ്ട കണ്ണുകളുള്ള സുന്ദരനായ പയ്യന്‍ കാല്‍പ്പന്തുമായി കോഴിക്കോടന്‍ മൈതാനങ്ങളെ അമ്പരപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ഗോള്‍ മുഖം ലക്ഷ്യമാക്കി കുതിക്കുന്ന അനുഭവം, പഴയ ഒരു ഓര്‍മയാണത്! സിനിമയിലെ ‘സുന്ദരനായ വില്ലന്‍’ ഒരിക്കല്‍ എനിക്കു മുമ്പിലിരുന്ന് ആരവങ്ങള്‍ നിറഞ്ഞ തന്‍റെ കൗമാരകാലത്തെക്കുറിച്ചു പറഞ്ഞപ്പോള്‍ അത്ഭുതാദരങ്ങളോടെ ഞാന്‍ അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ മുഖത്തേക്കുതന്നെ നോക്കിയിരുന്നു. കെ.പി. ഉമ്മര്‍ എന്ന പ്രിയപ്പെട്ട ഉമ്മുക്കയിലെ ഫുട്ബോളറെക്കുറിച്ച് എനിക്കു കേട്ടറിവുപോലും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. പിന്നീടു പലപ്പോഴും ഞാന്‍ ചിന്തിച്ചിട്ടുണ്ട്, ഈ മനുഷ്യന്‍ കലാരംഗത്തു വന്നില്ലായിരുന്നുവെങ്കില്‍ ആരാകുമായിരുന്നു? മികച്ച ഒരു കാല്‍പ്പന്ത് കളിക്കാരന്‍. ഫുട്ബോളിനെയും കളിക്കാരെയെും അങ്ങേയറ്റം ആദരവോടെ കണ്ടിരുന്നു ഉമ്മുക്ക. അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ സമകാലികരായ സഹപ്രവര്‍ത്തകരില്‍ നിന്ന് ഉമ്മര്‍കുട്ടി എന്ന ഫുട്ബോള്‍ കളിക്കാരനെക്കുറിച്ചു പലപ്പോഴായി ഞാന്‍ അറിഞ്ഞു. ആ ഓര്‍മ ഗ്യാലറികളിലെ ആര്‍പ്പുവിളികള്‍ പോലെ ഇന്നും എന്നെ പൊതിഞ്ഞുനില്‍ക്കുന്നു. ഞാന്‍ ചലച്ചിത്രാഭിനയ രംഗത്തേക്കു കടന്നുവന്ന കാലത്തുതന്നെ കെ.പി. ഉമ്മര്‍ എന്ന നടന്‍റെ സൗഹ്യദത്തിലേക്കും എത്തിച്ചേര്‍ന്നിരുന്നു. എന്‍റെ രണ്ടാമത്തെ ചിത്രമായ ‘സഞ്ചാരി’ യില്‍ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു വേഷം അവതരിപ്പിച്ചത് ഉമ്മുക്കയായിരുന്നു. യൂസഫലി കേച്ചേരിയുടെ രചനയില്‍ യേശുദാസ് പാടിയ ‘റസൂലെ നിന്‍ കനിവാലെ’ എന്ന മനോഹര ഗാനം ആ സിനിമയില്‍ ആലപിക്കുന്നത് ഉമ്മുക്കയാണ്. പ്രതിഭാധനനായ ആ നടന്‍റെ സ്പര്‍ശം ആ പാട്ടിലുടനീളമുണ്ടായിരുന്നു. സഞ്ചാരിക്കുശേഷം പിന്നീട് എത്രയോ സിനിമകളില്‍ ഞങ്ങള്‍ ഒന്നിച്ചു. സുഖിമാനായ ഒരു ആക്ടര്‍ ആയിരുന്നു ഉമ്മുക്ക. നല്ല കുപ്പായവും പൗഡറുമിട്ട് ഒരു സുല്‍ത്താനെ പോലെയായിരുന്നു ഉമ്മുക്കയുടെ നില്‍പ്പും നടപ്പും. വലിയൊരു അത്ഭുതവും അനുഭവവുമായിരുന്നു ആ ജിവിതം. ഒരോ വ്യക്തികളിലൂടെയും ഓരോ ചരിത്രത്തെ മനസിലാക്കുന്നതുപോലെ കെ.പി. ഉമ്മര്‍ എന്ന കലാകാരനിലൂടെ ഞാനും വലിയൊരു ചരിത്രത്തെ തൊട്ടറിയുകയായിരുന്നു. ഏറ്റവും തീക്ഷ്ണമായ അനുഭവങ്ങള്‍ നിറഞ്ഞ ജീവിതമായിരുന്നു ഉമ്മുക്കയുടേത്. ബാല്യവും കൗമാരവും യൗവനവും സമ്മാനിച്ച പൊള്ളുന്ന യാഥാര്‍ത്ഥ്യങ്ങള്‍, എപ്പോഴൊക്കെയോ ഞാന്‍ ആദ്ദേഹത്തിന്‍റെ വാക്കുകളിലൂടെ അറിഞ്ഞു. ആദ്ദേഹം അഭിനയരംഗത്ത് എത്തിയ കാലം അത്രയൊന്നും സുഖകരമായിരുന്നില്ല. ജീവിതവും കാലവും സുഖകരമല്ലാതെ വരുമ്പോള്‍ അതിലൂടെ നീന്തിക്കയറാന്‍ കഠിന പരിശ്രമംതന്നെ വേണ്ടി വരും. കണ്ണീരിന്‍റെയും കഷ്ടപ്പാടുകളുടെയും ഒരുപാടു കഥകള്‍ അത്തരം ജീവിതങ്ങള്‍ക്കു പറയാനുമുണ്ടാകും. അതു നമ്മളെ വേദനിപ്പിക്കുന്നുവെങ്കില്‍ അത് അനുഭവിച്ചവരെ എന്തുമാത്രം പൊള്ളിച്ചിട്ടുണ്ടാകും. ജീവിതത്തിന്‍റെ അത്തരം നീറ്റലുകള്‍ ഒരുപാടു താണ്ടിയ ശേഷമാണ് കെ.പി. ഉമ്മര്‍ നാടറിയുന്ന നടനായി മാറിയത്. പത്തൊന്‍പതാമത്തെ വയസില്‍ നാടകാചാര്യന്‍ കെ.ടി. മുഹമ്മദിന്‍റെ ‘ഇതു ഭൂമിയാണ്’ എന്ന നാടകത്തില്‍ തൊണ്ണൂറുകാരനായ ഹാജിയാരായി വേഷമിട്ട് അരങ്ങിലെത്തി അത്ഭുതങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കുക. അത് ഒരു റവലൂഷ്യനാണ്. കെ.പി. ഉമ്മര്‍ എന്ന നടന്‍ അരങ്ങില്‍ സൃഷ്ടിച്ച വിപ്ലവം. കോഴിക്കോടന്‍ നാടക വേദികളില്‍ നിന്ന് കെ.പി.എ.സിയിലുടെ കേരളമാകെ അദ്ദേഹത്തിലെ നടന്‍ ഉയര്‍ത്തിയ തരംഗം ഒരു കാലത്തിന്‍റെ പരിച്ഛേദം തന്നെയാണ്.

ചന്ദനം മണക്കുന്ന ഓര്‍മകളാണ് എനിക്ക് സുകുമാരിചേച്ചി. അമ്പലത്തിലെ പ്രസാദത്തിന്‍റെ ഒരു പൊതി എപ്പോഴും അവരുടെ കൈയിലുണ്ടാകും. പരിചയപ്പെട്ട നാള്‍മുതല്‍ നിറഞ്ഞ സ്നേഹത്തോടെ ആ പ്രസാദം അവര്‍ എനിക്കു നല്‍കിയിട്ടുണ്ട്. ഇത്രകാലം എന്നെ ചന്ദനം തൊടീച്ച മറ്റൊരാള്‍ ജീവിതത്തിലുണ്ടായിട്ടില്ല. ഷൂട്ടിംഗ് രാത്രിയില്‍ എത്ര വൈകുവോളം നീണ്ടാലും സുകുമാരിചേച്ചി അതിരാവിലെ ഉണരും. കുളി കഴിഞ്ഞ് ഏറെ നേരം പ്രാര്‍ത്ഥനയില്‍ മുഴുകും. ക്ഷേത്രങ്ങളില്‍ പോകണമെന്നു നിര്‍ബന്ധമുണ്ടായിരുന്നില്ല. വീട്ടിലായാലും ഹോട്ടല്‍ മുറിയിലായാലും ആരാധനാ മൂര്‍ത്തികളുടെ പടം എപ്പോഴും ചേച്ചി കൈയില്‍ കരുതും. പ്രാര്‍ത്ഥന കഴിഞ്ഞു ചന്ദനം പൂശി ചേച്ചി സെറ്റിലെത്തുന്നതോടെ ലൊക്കേഷനിലാകെ ഒരു ചൈതന്യം പ്രസരിക്കും. കൈയില്‍ കരുതിയ പ്രസാദം അവര്‍ എല്ലാവര്‍ക്കുമായി നല്‍കും. അതായിരുന്നു സുകുമാരിചേച്ചി. അമ്മയുടെയും മൂത്ത സഹോദരിയുടെയുമൊക്കെ സ്ഥാനമായിരുന്നു ചേച്ചിക്ക് എന്‍റെ ജീവിതത്തില്‍. ഒരമ്മയുടെ വയറ്റില്‍ ജനിച്ച് ഒരുപാട് അമ്മമാരുടെ മകനായി ജീവിക്കുക എന്നത് അഭിനേതാക്കള്‍ക്കു മാത്രം ലഭിക്കുന്ന അപൂര്‍വഭാഗ്യങ്ങളില്‍ ഒന്നാണ്. ആക്ഷനും കട്ടിനുമിടയിലുള്ള ആ ചെറിയ ലൈഫ് സ്പാനില്‍ അമ്മയും മകനുമായി അഭിനയിക്കുകയും വീണ്ടും ആ അമ്മ മകനു സ്നേഹം വിളമ്പിക്കൊടുക്കുകയും ചെയ്യുക. അങ്ങനെയൊരു സ്നേഹം എന്നില്‍ നിറച്ച അമ്മയായിരുന്നു സുകുമാരിചേച്ചി. ആഹ്ലാദങ്ങളിലും ആഘാതങ്ങളിലുമെല്ലാം മാതൃസ്നേഹത്തിന്‍റെ സാന്ത്വനസ്പര്‍ശമായി അവര്‍ എനിക്കരികിലെത്തിയിട്ടുണ്ട്. എന്‍റെ അമ്മയായി അഭിനയിച്ച കഥാപാത്രങ്ങളേക്കാളുപരിയായി സുകുമാരിചേച്ചിയുടെ മാതൃവാത്സല്യം ഞാന്‍ അനുഭവിച്ചിട്ടുണ്ട്. നന്മയുടെയും സ്നേഹത്തിന്‍റെയും വലിയൊരു തണല്‍വൃക്ഷമായിരുന്നു എനിക്കവര്‍.